Het is algemeen bekend dat obesitas (ernstig overgewicht) een belangrijke oorzaak is voor het ontstaan van artrose. Of dit voor artrose in alle gewrichten zo is, is maar de vraag. Het omgekeerde zou ook waar kunnen zijn. Dat mensen met artrose, als gevolg van de gewrichtspijn, minder gaan bewegen en daardoor obesitas ontwikkelen.
Gegevensverzameling uit grote studies
Om wetenschappelijk aan te tonen dat iets een directe oorzaak is van een ziekte of aandoening kijkt men vaak in grote studies waarin veel mensen jarenlang worden gevolgd. Uit zulke studies is bijvoorbeeld gebleken dat mensen met obesitas een hoger risico lopen op het ontstaan van knieartrose. In deze studies kan niet aangetoond worden dat obesitas knieartrose veroorzaakt. Dit komt omdat er ook andere factoren meespelen die het verband tussen obesitas en knieartrose beïnvloeden.
Uitpluizen van studiegegevens
Om de vraag te beantwoorden of obesitas tot artrose in verschillende gewrichten leidt, hoe sterk die relatie is en of het omgekeerde ook waar is, heeft huisarts-in-opleiding en promovendus Anne Kamps een speciale studie uitgevoerd*. Hierin maakte ze gebruik van genetische data uit twee grote studies. Eerst bepaalde ze in de ene dataset welke genen gelinkt zijn aan het hebben van obesitas. In de andere dataset controleerde ze vervolgens of de genen die gelinkt zijn aan obesitas ook samenhingen met het hebben van knieartrose, heupartrose en/of handartrose. Ook de relatie tussen de verschillende vormen van artrose en obesitas is op die manier onderzocht. Op deze manier onderzoek te doen (‘medelian randomisation’ genoemd) wordt de invloed van andere factoren tot een minimum beperkt, waardoor er een zuiverder beeld van de relatie ontstaat.
Resultaat
Het onderzoek toont aan dat het hebben van obesitas leidt tot een bijna twee keer zo groot risico op het ontwikkelen van knieartrose. Ook het risico op het ontwikkelen van heupartrose (1,5 keer zo hoog) en van handartrose (1,2 keer zo hoog) was verhoogd, maar niet zo sterk als voor knieartrose. Er werd geen bewijs gevonden voor de relatie tussen de diverse vormen van artrose en het ontstaan van obesitas.
Conclusie
De resultaten van deze studie geven aan dat afvallen en het voorkomen van obesitas belangrijk zijn in de aanpak van artrose. In vervolgonderzoek kan verder worden ingezoomd op welke processen tot artrose leiden bij mensen met obesitas. Kennis hierover kan onderzoekers helpen bij het ontwikkelen van nieuwe behandelingen of medicaties.
Volg de link hieronder om het artikel te lezen
Bidirectional causal relationship between obesity and osteoarthritis: Insights from a two-sample Mendelian randomization study – ScienceDirect
Publicatiedatum: 13-10-2025