Wat is artrose?

De knieën, heupen, handen en vingers worden het meest getroffen door artrose.

Ondanks dat er veel onderzoek gedaan wordt naar artrose, is het nog onbekend wat precies de oorzaak van artrose is. Wel is bekend dat er verschillende factoren zijn die invloed hebben op het krijgen van artrose. Gedurende het hele leven is er sprake van weefselafbraak en herstel. Bij artrose reageert het lichaam door eigenlijk te veel te herstellen. Daarmee gaat bijvoorbeeld de kwaliteit van het weefsel (zoals kraakbeen of bot) achteruit.

Hieronder vindt u de belangrijkste factoren op een rij:

Leeftijd: Naarmate mensen ouder worden, neemt de kwaliteit van het kraakbeen af. Dit proces is een van de belangrijkste factoren die bijdragen aan het ontstaan van artrose. Artrose komt meer voor op hogere leeftijd, maar kan ook voorkomen bij jongere mensen.

Erfelijkheid: Als artrose vaak voorkomt in uw familie, heeft u een grotere kans om het ook te krijgen.

Geslacht: Artrose komt 2 tot 3 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Overgewicht: Bij overgewicht wordt er meer druk uitgeoefend op vooral de knieën, heupen en rug. Elk extra kilo lichaamsgewicht verhoogt de belasting op de gewrichten, wat kan zorgen voor meer pijn. Daarnaast produceert vetweefsel stoffen die ontstekingen in het lichaam verergeren, wat bijdraagt aan ontstekingen in de gewrichten. Door de combinatie van druk en chronische ontstekingen kan het kraakbeen sneller beschadigd raken of afbreken. Bekijk onze video’s voor meer informatie.

Gewrichtsbeschadiging: Eerdere blessures of beschadigingen aan uw gewrichten kunnen de kans op artrose vergroten.

Artrose is op dit moment niet te genezen. Wel zijn er behandelingen die kunnen helpen om de klachten te verminderen en de achteruitgang van het gewricht te vertragen

Bij artrose kunt u last hebben van pijn, stijfheid en beperkte beweeglijkheid.

Gewrichtspijn: Dit is vaak de meest opvallende klacht, vooral bij beweging. De pijn kan soms erger worden na veel bewegen en minder worden als u rust.

Stijfheid: Uw gewrichten kunnen stijf aanvoelen, vooral ’s ochtends of na een tijdje stilzitten. De stijfheid verdwijnt vaak na het bewegen.

Beperkte beweeglijkheid: Het kan lastig worden om het gewricht volledig te bewegen, waardoor dagelijkse activiteiten zoals lopen, traplopen of het optillen van voorwerpen moeilijker worden.

Artrose wordt gediagnosticeerd op basis van symptomen en lichamelijk onderzoek.

De huisarts of fysiotherapeut zal vragen naar je symptomen, zoals pijn, stijfheid en het minder goed kunnen bewegen. Ook kan worden gevraagd naar factoren zoals hoe lang de symptomen al bestaan, of ze geleidelijk of plotseling zijn ontstaan, en of er familieleden zijn met artrose.

De zorgverlener zal ook een lichamelijk onderzoek doen. Tijdens een lichamelijk onderzoek zal de arts de getroffen gewrichten beoordelen. Dit kan inhouden:

• Het controleren op pijn, gevoeligheid of zwelling in de gewrichten.
• Het beoordelen van het bewegingsbereik van de gewrichten.
• Het voelen van de beweging in het gewricht
• Het controleren van eventuele vervorming of vergroting van de gewrichten, wat kan voorkomen bij gevorderde artrose.

Blijf bewegen, ook bij pijnklachten en doe oefeningen. Uw huisarts of fysiotherapeut kan u de juiste oefeningen geven. Verdeel uw activiteiten goed over de dag en de week, bespreek met uw huisarts hoe u het beste kunt omgaan met bijvoorbeeld pijnklachten. Voorkom overgewicht of probeer bij overgewicht vijf kilo of meer af te vallen.

Bekijk ook onze adviezen, oefeningen en video’s op deze pagina. 

Dat gezonde voeding een belangrijke basis vormt, geldt voor iedereen, ook voor mensen zonder artrose. Echter is er steeds meer onderzoek dat zich richt op het verband tussen voeding en artrose. Sommige voedingsmiddelen helpen namelijk ontstekingen te verminderen, terwijl andere deze juist kunnen verergeren. Het is belangrijk te realiseren dat de juiste voedingsaanpak per persoon kan verschillen. Het is daarom verstandig om met een huisarts of diëtist te overleggen voor een persoonlijk voedingsadvies, dat rekening houdt met je gezondheidstoestand en specifieke behoeften. Zij kunnen je namelijk helpen bij het samenstellen van een gezond dieet dat ontstekingen vermindert en de symptomen van artrose verlicht.

Recent is er onderzoek gedaan naar het effect van plantaardige voeding op artrose. Hier kunt u meer over lezen op 

Overgewicht: Extra gewicht belast de gewrichten, vooral de knieën, heupen en onderrug. Vet maakt ontstekingsstofjes aan, waardoor gewrichten licht ontstoken kunnen raken. Hierdoor kan de artrose of kunnen de klachten verergeren.

Overbelasting van gewrichten: Intensieve of herhaalde bewegingen, zwaar tillen, of veel staan kunnen de gewrichten extra belasten en de symptomen van artrose verergeren.

Onvoldoende beweging: Hoewel overbelasting schadelijk kan zijn, kan te weinig beweging ook problemen veroorzaken. Beweging helpt de gewrichten soepel te houden en de spieren rondom de gewrichten te versterken. Te weinig beweging kan leiden tot stijfheid en zwakkere spieren, wat de druk op de gewrichten verhoogt.

Röntgenfoto’s, MRI’s of andere testen zijn niet nodig om artrose te diagnosticeren. Op een röntgenfoto zijn alleen de botten te zien. Kraakbeen en de andere structuren die bij artrose een rol spelen zijn niet zichtbaar op een röntgenfoto. Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat bij mensen die klachten hebben van artrose er vaak niets te zien is op de röntgenfoto. Dan kan onterecht gedacht worden dat men geen artrose heeft.

Als de klachten ernstig zijn en de huisarts u doorstuurt naar een orthopeed, wordt er vaak wel een röntgenfoto gemaakt. Dit is om vast te stellen hoe ernstig de botten aangedaan zijn om te bepalen of u in aanmerking komt voor een vervangend gewricht.

Kort gezegd is artrose een aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten langzaam slijt. Artritis is een ziekte waarbij gewrichten ontstoken raken. Dit komt vaak door een probleem met het afweersysteem of andere oorzaken. De ontstekingen zijn meestal ernstiger dan bij artrose. Hieronder de belangrijkste verschillen:

Artrose:

Oorzaak: een verstoord evenwicht in de afbraak en het herstel van structuren in het gewricht. Het lichaam herstelt meer dan noodzakelijk is en het herstelde weefsel is van minder goede kwaliteit.

Ontstekingsniveau: Bij artrose kan er sprake zijn van lichte ontstekingen, maar dit is meestal minder dan bij artritis.

Symptomen: De symptomen ontwikkelen zich langzaam en omvatten pijn bij beweging, stijfheid, verminderde beweeglijkheid en soms gewrichtsvervormingen in een later stadium.

Getroffen gewrichten: Artrose komt het meest voor in de knieën, handen en heupen, maar kan in alle gewrichten voorkomen.

Artritis:

Oorzaak: Artritis wordt meestal veroorzaakt door ontstekingsreacties, die door verschillende factoren kunnen worden uitgelokt, zoals een auto-immuunreactie (reumatoïde artritis), infectie of een opeenhoping van urinezuurkristallen (jicht).

Ontstekingsniveau: In tegenstelling tot artrose, is artritis een ontstekingsziekte, waarbij de gewrichten chronisch ontstoken raken. Dit kan ook leiden tot schade aan andere weefsels in het lichaam.

Symptomen: De symptomen van artritis zijn vaak meer intens en omvatten zwelling, warmte, roodheid, ernstige pijn en langdurige ochtendstijfheid. Bij reumatoïde artritis kunnen ook andere organen worden aangetast.

Getroffen gewrichten: Artritis kan meerdere gewrichten aantasten, waaronder kleine gewrichten (zoals die van de vingers), maar ook grotere gewrichten. Bij reumatoïde artritis worden vaak symmetrisch dezelfde gewrichten aan beide zijden van het lichaam aangetast.