Aan alle mensen wordt aangeraden om regelmatig te sporten en te bewegen. Voor mensen met artrose is dit extra belangrijk. Het maakt het lichaam gezonder en sterker en daarnaast kan sporten en bewegen zorgen voor minder pijn. Toch is het voor veel mensen met artrose lastig om te blijven sporten en bewegen. Waar komt dit door? En wat zou kunnen helpen?
Welke onderzoeken zijn er gedaan?
In de afgelopen 25 jaar zijn er in totaal 21 onderzoeken uitgevoerd, waarbij interviews zijn afgenomen bij mensen met knie- of heupartrose. Deze mensen deden allemaal mee aan een sport- of beweegprogramma onder begeleiding van een zorgverlener. In de meeste gevallen bestond dit beweegprogramma uit oefentherapie onder begeleiding van een fysiotherapeut, op locatie of thuis, individueel of in een groep. We noemen de sport- en beweegprogramma’s daarom in de rest van het artikel “oefentherapie” of “sporten en bewegen”. Bij oefentherapie doe je oefeningen om de spieren sterker te maken en om je conditie te verbeteren. In al deze 21 onderzoeken werd aan deelnemers gevraagd wat hun helpt om zich aan de oefentherapie te houden en wat het juist lastig maakt om het vol te houden.
Kortgeleden is een wetenschappelijk artikel verschenen, waarin de resultaten van deze 21 onderzoeken zijn samengenomen. Het doel was om uit te zoeken wat deelnemers helpt om oefentherapie te blijven doen en wat de uitdagingen zijn. In het artikel komen drie hoofdthema’s naar voren.
Thema 1 is de verbinding tussen lichaam en geest.
Thema 2 is sociale steun van mensen in je omgeving.
Thema 3 is omgeving en hulpmiddelen.
Wat helpt om oefentherapie te blijven doen?
De dingen die helpen om oefentherapie vol te houden zijn onderverdeeld in de drie thema’s.
Thema 1: De verbinding tussen lichaam en geest
- Deelnemers gaven aan dat ze oefentherapie kunnen volhouden, omdat ze geloven dat oefentherapie hun spieren sterker maakt en positieve effecten heeft op de artroseklachten. Het hielp als hun zorgverlener deze voordelen ook benadrukte.
- Daarnaast zorgde een gestructureerd en gepersonaliseerd programma ervoor dat deelnemers naar de oefentherapie bleven gaan. Ook de ervaring met oefentherapie is belangrijk: het helpt en motiveert als je merkt dat je door de oefentherapie sterker wordt, de pijn afneemt of bewegen makkelijker gaat.
Thema 2: Sociale steun
- Deelnemers gaven aan hoe leuk het is om samen met andere te sporten en te bewegen: je helpt elkaar om de oefeningen goed uit te voeren en je hebt een gezamenlijk doel.
- Daarnaast is het belangrijk om een goede relatie te hebben met de fysiotherapeut of sportinstructeur. Het helpt als hij of zij goed luistert, oefeningen aanpast waar nodig en vertrouwen heeft in de deelnemers.
Thema 3: Omgeving en hulpmiddelen
- Daarnaast benoemden deelnemers dat meldingen op hun telefoon kunnen helpen als reminder om te bewegen of sporten. Ook het gebruik van apps die activiteiten of doelen bijhouden en positieve feedback geven, kunnen helpend zijn.
Wat zijn uitdagingen om oefentherapie te blijven doen?
Ook de uitdagingen om oefentherapie vol te houden zijn onderverdeeld in de drie thema’s.
Thema 1: De verbinding tussen lichaam en geest
- Sommige deelnemers geloofden dat verbetering van hun artroseklachten onmogelijk was. Of ze waren bang dat sporten en bewegen zou zorgen voor meer pijn. Deze negatieve gedachten maken het lastig om oefentherapie te blijven volhouden.
- Ook een gebrek aan motivatie of een gevoel van somberheid kunnen in de weg staan.
- Deelnemers gaven aan dat het moeilijk was om naar oefentherapie te blijven gaan, omdat het mentaal en fysiek vermoeiend was of omdat ze te veel pijn hadden. Andere deelnemers stopten met oefentherapie, omdat ze verbeteringen merkten in hun klachten of omdat ze over de tijd hun interesse in de oefentherapie verloren.
Thema 2: Sociale steun
- Sommige deelnemers vonden het lastig om samen met anderen te sporten en bewegen, omdat ze het gevoel hadden hun sportmaatje tot last te zijn of omdat anderen in de groep sneller vooruitgang boekten dan zijzelf. Dit vormde een uitdaging om naar de oefentherapie te blijven gaan.
- Een fysiotherapeut of sportinstructeur die geen goede begeleiding en ondersteuning biedt tijdens de oefentherapie, maakt het ook lastig om de oefentherapie vol te houden.
Thema 3: Omgeving en hulpmiddelen
- Deelnemers benoemden dat de locatie van de oefentherapie soms lastig te bereiken is. Of dat het moeilijk is om tijd vrij te maken voor oefentherapie. Ook kunnen de kosten van oefentherapie mensen tegenhouden om te blijven gaan.
- Tot slot vonden sommige deelnemers het gebruik van technologie om sport- en beweegactiviteiten bij te houden soms frustrerend, wat het gevoel gaf dat ze niet in staat waren de oefentherapie vol te houden.
Conclusie
Om mensen met artrose te helpen om oefentherapie vol te houden, is het belangrijk om rekening te houden met de helpende factoren en uitdagingen die zij ervaren. Deze zijn voor iedereen anders, omdat gedachten, persoonlijke motivatie, sociale steun en omgevingsfactoren per persoon verschillen. Eén aanpak werkt dus niet voor iedereen. Het is daarom verstandig een plan op maat te maken, samen met je zorgverlener. Dit zou kunnen helpen om de oefentherapie vol te houden en te blijven sporten en bewegen.
In de toekomst moeten we onderzoeken hoe we de inzet van oefentherapie als behandeling voor artrose kunnen aanpassen aan wat de betreffende persoon nodig heeft, zodat deelnemers gemotiveerd blijven om te gaan en het maximale eruit kunnen halen.