Skip to content

Sekse- en genderverschillen binnen de artrosezorg 

Sekse- en genderverschillen binnen de artrosezorg 

Deze bijeenkomst richtte zich op onderzoek naar de bijdrage van sekse en gender verschillen op de effectiviteit en acceptatie van een leefstijlinterventie bij mensen met knieartrose en overgewicht. 

Met sekse bedoelen we biologische verschillen tussen mannen en vrouwen, bijvoorbeeld genen, hormonen of anatomie.

Gender verwijst naar de sociale verwachtingen en normen binnen een samenleving. Het beïnvloedt hoe mensen zichzelf en anderen zien en hoe zij zich gedragen en met elkaar omgaan.  

In de behandeling van artrose wordt momenteel geen onderscheid gemaakt tussen sekse of gender. Dit is wel belangrijk omdat er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen, zoals het ervaren van andere pijnklachten. We weten op dit moment weinig over de invloed van sekse en gender op het maken van leefstijlkeuzes of in hun voorkeur voor een leefstijlprogramma. Het kan zijn dat sommige mensen een voorkeur hebben voor meer focus op diëtiek terwijl andere meer gebaat zijn bij een sportprogramma.

Met een onderzoeken willen wij inzicht krijgen in de rol van sekse en gender in de behandeling van artrose. Ook willen wij bewustwording van het belang van genderverschillen bij zorgverleners vergroten.    

Hoe willen we dit aanpakken? 

Voor dit onderzoek willen we gebruik maken van een lopend onderzoek, genaamd de LITE studie. Het doel van de LITE studie is om de effectiviteit van een leefstijlinterventie te onderzoeken bij mensen met artrose en overgewicht.  

Wij willen extra data verzamelen om onderzoek te doen naar sekse en gender. Wij willen interviews houden met mannen en vrouwen die hebben deelgenomen aan de LITE studie. In het interview willen we vragen naar wat zij vonden van de leefstijlinterventie en of ze vonden dat er genoeg rekening werd gehouden met hun sekse en gender.  

Ook willen wij zorgverleners, bijvoorbeeld de huisarts of de leefstijlcoach, interviewen. We zijn benieuwd of zij zich bewust zijn van verschillen tussen mannen en vrouwen en of zij daar (on)bewust rekening mee houden. Uit onderzoek blijkt dat er meer vrouwen worden doorverwezen naar leefstijlprogramma’s. We willen graag onderzoeken waardoor dit veroorzaakt kan worden. 

Vragen die we besproken hebben, waren: 

Wat is jullie eerste indruk van het onderzoek en wat zijn jullie eigen ervaringen? 

Volgens de panelleden is het belangrijk dat hier aandacht aan wordt besteed. De panelleden geven aan wisselende ervaringen met de huisarts of andere zorgverleners te hebben. In het contact met de huisarts moet je soms assertief zijn. Het is moeilijk om te horen dat je er mee moet leren leven. Goed advies kan echt helpen.  

Hebben jullie een voorkeur voor een leefstijlprogramma? 

De voorkeur gaat uit naar een persoonlijke aanpak. De begeleiding is hierin erg belangrijk. Een klein groepje met een goede balans tussen manen en vrouwen. Een van de ervaringsdeskundige zegt dat het helpt om met medestanders in een groep te zitten zodat je het samen kan doen.  

Hoe kunnen we de interviews het beste houden? 

De panelleden geven aan dat het ook nuttig kan zijn om deelnemers te interviewen die in de controle groep zitten. Deze groep is nog niet beïnvloed door ervaringen met de interventie. Deelnemers in de controle groep kunnen ons informatie geven over hun verwachtingen van de leefstijlprogramma.  

Ook wordt aangegeven dat het belangrijk is dat de interviews in een veilige omgeving plaatsvinden (één op één). Niet iedereen vindt het prettig om in een groep te spreken.  

Om deelnemers enthousiast te krijgen voor deelname aan het onderzoek (vragenlijst en interviews) kunnen de onderzoekers de mensen het beste persoonlijk benaderen. In een telefonisch gesprek kan meer informatie worden gegeven over het belang van het onderzoek. 

Wat zijn andere belangrijke vragen die we kunnen stellen? 

De panelleden kunnen zich voorstellen dat er ook verschil zit tussen culturen en economische status. Daarnaast wordt gezegd dat het belangrijk om te vragen naar de redenen waarom iemand niet naar een sportles is gegaan. Bijvoorbeeld door huishoudelijke of andere redenen. Vraag ook of een deelnemer in het verleden wel aan sportlessen heeft meegedaan. Hierdoor kan je patronen ontdekken die wellicht invloed hebben op de acceptatie van de leefstijlinterventie. Een ander voorstel is om ook te informeren naar de gezinssituatie (alleenstaand, relatie).  

Bedankt voor jullie input!